Súng, Vi Trùng Và Thép có nhiều kiến thức bổ ích về lịch sử loài người cùng những bài học rút ra khi nhìn lại quá trình đó. Ví dụ như cách con người thuần hóa cây cối một cách vô thức ở chương 7; ở chương 11 chỉ ra rằng con đường truyền bệnh của các loài vi trùng chính là những sách lược tiến hóa thông minh của chúng; chương 13 cho ta biết rằng phát minh thường là mẹ của nhu cầu chứ không phải ngược lại; hay vì sao bàn phím QWERTY lại phổ biến chứ không phải ABCD. Còn trong việc chấp nhận cái mới, cộng đồng nào sẵn sàng dám chịu rủi ro thì sẽ mau chóng tiến bộ hơn những xã hội bảo thủ. Tóm lại các yếu tố quyết định sự phát triển của một cộng đồng chính là ưu thế về sản xuất lương thực, vi trùng, công nghệ, tổ chức chính trị và chữ viết. Đây là một công trình nghiên cứu vô cùng xuất sắc và hữu ích.