Nhà văn Thạch Lam (1910-1942) là một cây bút chính trong nhóm Tự Lực văn đoàn với quan niệm “Văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát ly hay sự quên, trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, làm cho lòng người được thêm trong sạch và phong phú hơn”. Qua những sáng tác văn chương của Thạch Lam, ta cảm nhận được một tâm hồn nhạy cảm, lãng mạn và nhân ái của nhà văn. Đọc những áng văn giản dị và nhẹ nhàng; hiện thực đan xen lãng mạn của Thạch lam, người ta luôn thấy len lỏi những tia nắng của hy vọng, tình yêu thương và sự sống. Thế nên Nguyễn Tuân cũng nói: “Ngày nay đọc lại Thạch lam, vẫn thấy đầy đủ cái dư vị và cái nhã thú của những tác phẩm có cốt cách và phẩm chất văn học.”Ngày mới là một trong những tiểu thuyết nổi bật của Thạch Lam, được viết vào năm 1939. Truyện kể về nhân vật chính là Trường, một chàng trai nghèo vừa thi đỗ bằng thành chung. Trường từ chối sự sắp đặt hôn nhân của mẹ để kết hôn với Trinh – người con gái anh yêu, tuy nhiên Trường không ngờ cuộc sống sau hôn nhân đã đẩy anh vào nhiều áp lực. Ngày mới mang lại cái nhìn về cuộc sống của một gia đình, ở đó ta thấy những nỗi lo về cơm áo gạo tiền và tương lai nhưng họ vẫn luôn hy vọng vào một ngày mai tốt đẹp hơn.

“Một lần nữa, Trường thấy rõ rệt sự thi đỗ của chàng sẽ có một kết quả tốt cho cái đời sống chung của gia đình chàng. Đó là cái hy vọng độc nhất của những nhà nghèo như nhà chàng để bước lên được một địa vị cao hơn. Mẹ chàng đã để vào đấy bao nhiêu điều mong ước! Lúc chàng nộp giấy má để thi, mẹ chàng không ngần ngại mở cái tráp con, lấy ra năm tờ giấy bạc mới nguyên đưa cho; sự tin cậy ấy Trường thấy ân cần và thấm thía, bởi vì vốn nghèo nên chàng đã hiểu biết giá trị của đồng tiền.”

(Trích Ngày mới)